Arel Üniversitesi akademisyeni Feryal Saygılıgil, feminist arkadaşlık ve dayanışmanın patriyarkal düzeni nasıl sarstığını anlattı. Yakın zamanda yayımlanan arkadaşlık temalı derleme kitabı vesilesiyle bianet'e konuşan Saygılıgil, kadınların ortak dil kurmasının önemine dikkat çekti. Feminist arkadaşlığın, sıradan arkadaşlık ilişkilerinden ayrıldığı noktaları ve güncel tartışmaların önemini vurguladı.

Feminist Arkadaşlık: Güç ve Eşitlik İlişkilerini Dönüştürme Hedefi

Feminist arkadaşlığın, sıradan arkadaşlıktan ayrılan temel özelliğinin, ilişkilerin kişisel yakınlığın ötesinde güç, eşitlik, dayanışma ve patriyarkal yapıları dönüştürme hedefi üzerine kurulması olduğunu belirten Saygılıgil, "Feminist arkadaşlık, ihtimam ve politik bilinci birlikte taşır" dedi. Fatmagül Berktay’ın Hannah Arendt–Simone Weil dostluğundan örnek vererek düşünme cesareti ve dünyaya karşı sorumluluk duygusunun arkadaşlığı mümkün kıldığını söyledi.

Saygılıgil, feminist hareket içinde arkadaşlığın sıradan bir yakınlık değil, politik bir dayanışma ağı olduğunu vurgulayarak, feminist arkadaşlığın şiddet karşısında kadınların ayakta kalmasında hayati rol oynadığını ifade etti: "Ezcümle, feminist arkadaşlık, patriyarkayı aşındırmayı temel alan deneyimleri toplumsal bağlamda yorumlamaya çalışan ve tartışan, toplumsal dönüşüm arzusunun hedefte yer aldığı bir dayanışma biçimidir kanımca."

Kadınlar arası arkadaşlığın patriyarkal düzeni nasıl kırdığı üzerine konuşan Saygılıgil, Filiz Bingölçe’nin Kadın Argo Sözlüğü’nün önemini hatırlatarak, kadınların bir araya gelerek direniş hattı olarak ortak dil geliştirmelerinin, dili dönüştürmelerinin önemine değindi. Simone de Beauvoir’dan Marx benzeri kurucu bir figür yaratmayan feminizmin sürekli bir tazelenme ve hesaplaşma gerektirdiğini ve bu devrimci niteliğin patriyarkanın hoşuna gitmediğini belirtti.

Dijital Çağda Arkadaşlık: Takipçiliğe İndirgenme Tehlikesi

Dijital çağdaki yeni arkadaşlık biçimlerini değerlendiren Saygılıgil, sosyal medya ilişkilerinin vahim bir noktaya geldiğini belirterek, "Arkadaşlığın takibe indirgendiği, ilişki kurmak istemediğiniz arkadaşlarımızın hızlıca ‘engellendiği’, karşı tarafa söz hakkı tanınmadığı bir süreçten geçiyoruz" dedi. Gülüm Şener’in sosyal medya analizine atıf yaparak, sosyal medya platformlarının ‘arkadaşlık’ kavramını sömürdüğünü ve arkadaşlarımızı takipçilerimize dönüştürerek ilişkileri araçsallaştırdığını ifade etti.

Feryal Saygılıgil, feminist arkadaşlığın bireysel dönüşümdeki rolüne de değinerek, kadınlar arası arkadaşlıkta sohbet, muhabbet, bir araya gelmeler, temas, dertleşmelerin çok önemli olduğunu ve günümüzde bu dijital ortamda da yaşanabileceğini söyledi. Feminist arkadaşlıkta rekabet yerine destek, kıskançlık yerine güçlendirme olduğunu, birbirinin sesini bastırmak yerine, görünür kılmak, güçlendirmek hedeflendiğini vurguladı.

Umut ve Dayanışma: Baharı Getirecek Olan Dostluklardaki Israrımız

Sonuç olarak, Feryal Saygılıgil'in vurguladığı gibi, kadınların ortak dil kurma ve dayanışma içinde olma çabası, patriyarkal düzeni sarsmanın ve toplumsal dönüşümü sağlamanın önemli bir yoludur. Feminist arkadaşlık, sadece kişisel bir ilişki değil, aynı zamanda politik bir eylemlilik biçimidir. Yalnızlaştırılmaya çalışıldığımız bu dönemde, bir arada olduğumuzu bilmek ve dostluklardaki ısrarımızı sürdürmek, baharı getirecek olan en önemli unsurlardan biridir.