Casusluk, devletlerin ulusal çıkarlarını koruma ve milli güvenliğini sağlama yolunda kritik bir öneme sahiptir. Küresel arenada casusluk, bir devletin stratejik sırlarını, askeri gücünü, ekonomik avantajlarını veya siyasi taktiklerini ele geçirme veya kullanma girişimi olarak tanımlanır. Bu faaliyet, devletler arasındaki rekabetin, jeopolitik gelişmelerin ve teknolojik ilerlemelerin bir yansımasıdır. Geçmişten günümüze casusluk, devletlerin varlığını sürdürme ve üstünlük kurma stratejilerinin vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Günümüzde ise siber casusluk, yapay zekâ ve kuantum teknolojileri gibi yenilikler, casusluk faaliyetlerini daha karmaşık ve tehlikeli hale getirmiştir. Avrupa, Amerika, Asya ve özellikle Türkiye özelinde, casusluk ulusal güvenliği tehdit eden bir suç olarak ağır yaptırımlarla cezalandırılırken, Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT), bu alanda gerçekleştirdiği başarılı operasyonlarla küresel bir oyuncu olarak öne çıkmaktadır.

Casusluk: Stratejik Bir Silah

Casusluk, bir devletin gizli bilgilerini izinsiz olarak toplama, aktarma veya kullanma eylemi olarak, ulusal güvenliğe doğrudan bir tehdit oluşturur ve tarih boyunca devletlerin rakiplerine karşı bilgi üstünlüğü sağlama aracı olmuştur. Soğuk Savaş döneminde, ABD ve SSCB arasındaki istihbarat savaşları, casusluğun teknolojik ve organizasyonel boyutlarını değiştirmiş; uydu görüntüleme, şifreleme ve insan istihbaratı (HUMINT) gibi yöntemler yaygınlaşmıştır. 21. yüzyılda, dijital çağ casusluğu yeniden tanımlamıştır. Siber casusluk, devletlerin savunma sistemlerinden özel sektörün ticari sırlarına kadar geniş bir yelpazeyi hedef alır. Örneğin, 2010’da İran’ın nükleer programını sabote eden Stuxnet virüsü, siber casusluğun stratejik bir silah olarak kullanımını göstermiştir. Endüstriyel casusluk da ekonomik çıkarlar için kritik hale gelmiştir; 2018’de Çinli bir şirketin, ABD’li Micron Technology’nin çip teknolojisini çaldığı iddiaları, küresel ekonomik rekabetin casuslukla nasıl iç içe geçtiğini ortaya koymuştur.

Casuslukla mücadele, sadece devletler arası bir mesele değil, aynı zamanda enerji kaynakları, kritik altyapılar ve teknolojik yenilikler gibi stratejik alanlarda ulusal çıkarları koruma mücadelesidir. Küresel düzeyde, casusluk suçunun hukuki çerçevesi, milli güvenliği koruma amacı etrafında şekillenir. ABD’de 1917 Espionage Act, yabancı devletler adına bilgi toplama ve paylaşmayı ölüm cezasına kadar varan yaptırımlarla cezalandırır. Çin’de Ulusal Güvenlik Yasası, casusluğu geniş bir şekilde tanımlar ve devletin ekonomik ve teknolojik çıkarlarını korumaya odaklanır. Avrupa’da, Birleşik Krallık’ın 2023 Resmi Sırlar Yasası, Almanya’nın Ceza Kanunu’nun 94-100. maddeleri ve Fransa’nın Ulusal Güvenlik Kanunu, casusluğu ulusal savunma ve ekonomik çıkarlara zarar verebilecek eylemler olarak düzenler. Uluslararası hukukta casusluk açıkça yasaklanmasa da devletler bu faaliyetleri egemenlik hakkı olarak görür ve karşı-casusluk operasyonlarıyla kendi çıkarlarını korur. Ancak, casusluk suçlamaları bazen diplomatik gerilimlere yol açar; örneğin, 2023’te Kanada’nın Çinli bir diplomatı casusluk şüphesiyle sınır dışı etmesi, iki ülke arasında krize neden olmuştur. Küresel casusluk, devletlerin hem kendi bilgilerini koruma hem de rakiplerinin sırlarını ele geçirme yarışında stratejik bir araçtır.

Türkiye'nin Casuslukla Mücadelesi ve MİT'in Rolü

Türkiye, jeopolitik konumu nedeniyle küresel casusluk faaliyetlerinin yoğun olarak yaşandığı bir ülkedir. NATO üyesi olması, Orta Doğu, Kafkasya ve Balkanlar arasındaki stratejik konumu ve Suriye, Irak gibi çatışma bölgelerine yakınlığı, yabancı istihbarat servislerinin Türkiye’yi hedef almasına neden olur. Türk Ceza Kanunu’nun 326-339. maddeleri, casusluk suçunu düzenler ve 15 yıldan müebbet hapse kadar cezalar öngörür; savaş zamanı veya devletin güvenliğine ciddi zarar verme durumunda cezalar ağırlaştırılmış müebbet hapse çıkar. Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT), Türkiye’nin milli güvenliğini koruma ve ulusal çıkarlarını savunma mücadelesinde casuslukla mücadelede önemli başarılar elde etmiştir.

MİT'in son yıllarda gerçekleştirdiği bazı önemli operasyonlar şunlardır:

• 2021 Muteni Operasyonu: İsrail’in Mossad servisine çalıştığı iddia edilen ve Türkiye’deki Filistinliler hakkında bilgi toplayan 15 Filistin ve Suriye uyruklu casus hedef alınmıştır.
• 2023 Operasyonu: Mossad’a veri sağladığı tespit edilen 68 kişi Emniyet ile ortak operasyonla yakalanmıştır.
• 2024 Operasyonu: Mossad’a yönelik ikinci büyük kontr-espiyonaj operasyonunda 46 şüpheliye operasyon düzenlenmiştir.
• 2025 Gölge Hücre Operasyonu: İstanbul, Antalya ve Mersin’de askeri üsler ve stratejik bölgeler hakkında bilgi sızdıran beş casus yakalanmıştır.

Geleceğin Casusluk Trendleri

Küresel casusluk, ulusal çıkarlar ve milli güvenlik açısından hem fırsatlar hem de tehditler sunar. Devletler, rakiplerinin sırlarını ele geçirerek stratejik avantaj elde etmeye çalışırken, kendi bilgilerini koruma mücadelesi verir. Avrupa’da, teknolojik ve ekonomik rekabet gücünü koruma çabaları, casuslukla mücadelede önceliklidir; ABD ve Çin arasındaki teknoloji savaşı, bu mücadelenin küresel boyutunu gösterir. Türkiye, jeopolitik konumu ve NATO üyeliği nedeniyle çok yönlü tehditlerle karşı karşıyadır, ancak MİT’in proaktif operasyonları, bu tehditlere karşı etkili bir savunma sağlar. Gelecekte, yapay zekâ, kuantum hesaplama ve siber teknolojiler, casusluk yöntemlerini daha karmaşık hale getirecek; bu nedenle, devletlerin ulusal çıkarlarını korumak için istihbarat kapasitelerini ve uluslararası iş birliklerini artırması gerekecektir.

Türkiye, MİT’in başarılı operasyonlarıyla bu küresel mücadelede güçlü bir konumda yer alırken, savunma sanayii, enerji ve teknoloji gibi stratejik alanlarda milli güvenliğini koruma kararlılığını sürdürecektir.