Adana'da Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Balcalı Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gamze Akkuş, plastiklerin insan sağlığı üzerindeki tehlikelerine dikkat çekti. Endokrin bozucu olarak tanımlanan bu kimyasalların, yaygın endüstrileşme ile birlikte hayatımıza girmesiyle birlikte ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor. Doç. Dr. Akkuş, bu konuda önemli uyarılarda bulundu.

Endokrin Bozucular ve Plastiklerin Rolü

Endokrin bozucular, vücudun hormonal sistemini etkileyen ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilen kimyasallardır. Bu kimyasallar, hormonların üretimini, salgılanmasını, taşınmasını, metabolizmasını, bağlanmasını veya atılımını engelleyebilir. Sonuç olarak, üreme sorunları, gelişimsel bozukluklar, bağışıklık sistemi sorunları ve bazı kanser türleri gibi çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Plastikler ise, bu endokrin bozucuların önemli bir kaynağıdır.

Plastiklerin içeriğinde bulunan BPA (Bisfenol A),fitalatlar ve diğer kimyasallar, zamanla yiyecek ve içeceklere geçebilir. Özellikle ısıtıldığında veya uzun süre kullanıldığında bu geçiş daha da artar. Bu nedenle, plastik kaplarda yiyecek saklamak veya plastik şişelerden su içmek, bu kimyasallara maruz kalma riskini artırır. Doç. Dr. Akkuş, bu konuda şu uyarılarda bulundu:

• "Plastik kullanımını mümkün olduğunca azaltın."
• "Yiyecek ve içecekleri cam veya paslanmaz çelik kaplarda saklayın."
• "Plastik kapları mikrodalgada ısıtmaktan kaçının."
• "BPA içermeyen ürünleri tercih edin."

Sağlığımızı Korumak İçin Neler Yapılabilir?

Endokrin bozuculardan korunmak için alınabilecek önlemler sadece plastik kullanımını azaltmakla sınırlı değil. Günlük hayatta kullandığımız birçok ürün, bu tür kimyasallar içerebilir. Örneğin, kozmetik ürünler, deterjanlar, oyuncaklar ve hatta bazı giysilerde bile endokrin bozucu maddeler bulunabilir. Bu nedenle, etiketleri dikkatlice okumak ve mümkün olduğunca doğal ve organik ürünleri tercih etmek önemlidir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve stresten uzak durmak da vücudun hormonal dengesini korumaya yardımcı olabilir.

Endokrin bozucular sadece bireysel sağlığı değil, aynı zamanda gelecek nesillerin sağlığını da tehdit ediyor. Bu kimyasallara maruz kalmak, üreme sağlığını olumsuz etkileyebilir ve doğurganlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, hamilelik sırasında bu kimyasallara maruz kalmak, bebeklerin gelişimini olumsuz etkileyebilir ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, özellikle hamile kadınların ve çocukların bu konuda daha dikkatli olması gerekmektedir.

Sonuç olarak, plastiklerin ve diğer endokrin bozucu kimyasalların insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri giderek daha fazla araştırma ile kanıtlanmaktadır. Bu nedenle, bu konuda bilinçli olmak ve gerekli önlemleri almak, hem kendi sağlığımızı hem de gelecek nesillerin sağlığını korumak için büyük önem taşımaktadır. Doç. Dr. Gamze Akkuş'un uyarıları, bu konuda farkındalık yaratmak ve harekete geçmek için önemli bir fırsat sunuyor.