
Rize'de Çay Üreticisi İsyanı! Destekleme Kesintisi Şok Etti
Rize'de çay üreticileri, uzun yıllardır aldıkları destekleme ücretinin kaldırılmasına büyük tepki gösteriyor. ÇAYÜDAD Başkanı Mustafa Mavi, karara sert sözlerle tepki göstererek, üreticinin mağduriyetine dikkat çekti. Mavi, destekleme ücretinin kaldırılmasının kayıt dışı çay alımlarını artıracağını ve devletin vergi kaybına uğrayacağını savundu.
Çay Üreticileri Destekleme Ücreti Neden Kaldırıldı?
ÇAYÜDAD Başkanı Mustafa Mavi, destekleme ücretinin kaldırılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, bu uygulamanın 2009 yılında kayıt dışı ekonomiyi kayıt altına almak amacıyla başlatıldığını hatırlattı. Mavi, "Destekleme başlatıldığında 175 bin üretici vardı. 2010 yılında ise bu sayı 185 bine yükselmişti. Başarılı bir operasyondu. 2009 yılından itibaren 16 yıldır çay üreticileri olarak bu destekleme ücretini alıyorduk ama bu sene her nedense desteklemenin adı esamesi okunmadı," dedi.
Mavi, Hazine Bakanı Mehmet Şimşek'in ekonominin düzeldiğine dair açıklamalarına rağmen, Rizeli çay üreticisinin 2 lirasından kesinti yapılmasının çelişkili olduğunu vurguladı. "Sayın Mehmet Şimşek hep pozitif açıklamalar yapıyor, ekonominin düzeldiğini söylüyor ama Rizeli’nin, çay üreticisinin 2 lirasına göz koydu. Zaten bütçe hayrette. Yani Rizeli’nin 2 lirası ile mi bütçe düzelecek," ifadelerini kullandı.
Üreticinin Beklentileri ve Talepleri
Çay üreticileri, destekleme ücretinin yeniden verilmesini ve hatta artırılmasını talep ediyor. Mustafa Mavi, Cumhurbaşkanı'na seslenerek, "Sayın Cumhurbaşkanımız belki bizi dikkate alır burada 210 bin üreticinin 2 liralık desteğini artırarak Kurban Bayramı öncesi verilmesini bekliyoruz," dedi. Üreticiler, destekleme ücretinin gübre alımı ve çaylıkların bakımı için önemli bir kaynak olduğunu belirtiyor.
Mavi, ayrıca ÇAYKUR'un işçi alımlarındaki gecikmelere de dikkat çekerek, "ÇAYKUR işçi alımlarında çok geç kaldı. Adeta kosi tavukları gibi oturdular 5 aydır bir yumurta edemediler," şeklinde eleştiride bulundu. İşçi alımlarındaki gecikmelerin üreticilerin iş yükünü artırdığını ve maliyetlerini yükselttiğini ifade etti.
Kayıt Dışı Çay Alımları Artabilir
Destekleme ücretinin kaldırılması durumunda, kayıt dışı çay alımlarının artabileceği endişesi de dile getiriliyor. Mustafa Mavi, "Aynı zamanda böyle devam ettiği taktirde bu sene kayıt dışı çay alımları devam edecektir. Geçen sene 1 milyon 450 bin ton civarında çay alınırken bu sene belki de bu 1 milyon tonlara inecektir. Yaklaşık 300 bin – 400 bin ton kayıt dışına gidecektir," uyarısında bulundu.
Kayıt dışı çay alımlarının artması, devletin vergi kaybına uğramasına ve üreticinin gelirinin azalmasına neden olabilir. Bu durumun önüne geçmek için destekleme ücretinin devam etmesi gerektiği vurgulanıyor.
ÇAYKUR İşçi Alımlarında Rize'ye Öncelik Verilmeli
Mustafa Mavi, ÇAYKUR işçi alımlarında Rize'li gençlere öncelik verilmesi gerektiğini de vurguladı. Mavi, "Bizim istediğimiz Rize’nin nüfusunun Rize’de kalabilmesi için, özellikle Doğu Karadeniz’in çay üreticisinin çocukları, annesinin babasının veya kendisini çay defteri olanın bulunduğu çay fabrikasına işçi lazımsa buraya işe başlasın," dedi.
Rize'de genç işsizliğin yüksek olduğunu ve ÇAYKUR'un Rize'li gençlere iş imkanı sağlamasının önem arz ettiğini belirten Mavi, SGK şartının gözden geçirilerek Rize'li gençlere pozitif ayrımcılık yapılması gerektiğini savundu.
Sonuç olarak, Rize'de çay üreticileri destekleme ücretinin kaldırılmasına büyük tepki gösteriyor. Üreticiler, destekleme ücretinin yeniden verilmesini, ÇAYKUR işçi alımlarında Rize'li gençlere öncelik tanınmasını ve kayıt dışı çay alımlarının önlenmesini talep ediyor. Aksi takdirde, bölgedeki çay üretiminin ve ekonomisinin olumsuz etkileneceği endişesi taşınıyor.