Eğitim-Bir-Sen ve İbn Haldun Üniversitesi işbirliğiyle düzenlenen "Türkiye'de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması" kongresinin ardından, 78 akademisyenin katkısıyla hazırlanan 11 maddelik reform çağrısı içeren sonuç bildirgesi yayımlandı. Bildirge, yükseköğretim kurumlarının yönetiminden akademik yükseltme sistemine kadar birçok alanda önemli değişiklikler öneriyor.

Yükseköğretimde Yeni Bir Dönem mi?

Kongre sonuç bildirgesinde yer alan en dikkat çekici noktalardan biri, yükseköğretim kurumlarının yönetim yapısının yeniden düzenlenmesi gerektiği vurgusu oldu. Bildirgede, YÖK'ün yapısının aşırı merkeziyetçilikten uzaklaşarak stratejik rehberlik yapan bir kuruma dönüşmesi gerektiği belirtildi. Ayrıca, üniversite yönetiminde yetkilerin senato, fakülte kurulları ve iç denetim birimlerine dağıtılması, üniversite özerkliğinin yasal güvence altına alınması ve siyasi veya bürokratik müdahalelere karşı korunması gerektiği ifade edildi.

Bildirgede yer alan diğer önemli maddeler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Akademik yükseltme sisteminin evrensel kabul gören objektif, nesnel ve ölçülebilir kriterlere bağlanması
• Araştırmacı ve öğretim üyesi yetiştirme sisteminin yükseköğretim politikaları doğrultusunda düzenlenmesi
• Yükseköğretim çalışanlarının her türlü karar mekanizmasında yer almalarının sağlanması
• Öğrenciler, akademisyenler, idari personel ve sendika temsilcilerinden oluşan üniversite içi diyaloğu güçlendirecek ‘Katılımcı Konseyler’ kurulması
• İç denetim, öğrenci geri bildirimi ve danışmanlık sistemine dayalı kalite güvence modelinin benimsenmesi

Akademik Yükseltmelerde Yeni Kriterler

Bildirgede, akademik yükseltmelerde sadece yayın sayısının değil, etik, toplumsal katkı, patent sayısı, ürünleri lisanslama ve öğrenci rehberliği gibi unsurların da ölçüt olarak kabul edilmesi gerektiği vurgulandı. Bu yaklaşım, akademisyenlerin sadece bilimsel yayın yapmaya odaklanmak yerine, topluma faydalı projeler üretmeye ve öğrencilerine daha iyi rehberlik etmeye teşvik etmeyi amaçlıyor.

Ayrıca, mezun izleme sistemlerinin daha etkin çalışması ve kalite döngüsüne istihdam ve iş gücü verilerinin entegre edilmesi gerektiği belirtildi. Bu sayede, üniversitelerin mezunlarının iş hayatındaki başarıları takip edilerek, eğitim programlarının güncellenmesi ve geliştirilmesi sağlanabilecek.

Üniversiteler Sadece Bilgi Değil, Hikmet de Üretmeli

Bildirgede, üniversitelerin sadece mesleki eğitim veren kurumlar olmaktan çıkarak, entelektüel ve ahlaki gelişim merkezleri haline gelmesi gerektiği vurgulandı. Müfredatların epistemolojik, ontolojik ve aksiyolojik ilkelerle yeniden yapılandırılması, üniversitelerin ‘değer beyanı’ sunması, felsefi, ahlaki ve sosyal duruşunu tanımlaması gerektiği belirtildi. Ayrıca, İslam düşünce geleneği ve klasik filozoflardan yararlanılması, üniversitelerin sadece bilgi değil, hikmet ve hakikate yönelmesi gerektiği ifade edildi.

Eğitim-Bir-Sen ve İbn Haldun Üniversitesi tarafından hazırlanan bu sonuç bildirgesi, Türkiye'deki yükseköğretim sisteminin yeniden yapılandırılması için önemli bir yol haritası sunuyor. Bildirgede yer alan önerilerin hayata geçirilmesiyle, üniversitelerin daha özerk, daha şeffaf ve daha kaliteli eğitim veren kurumlar haline gelmesi mümkün olabilir. Bu da Türkiye'nin bilimsel ve teknolojik gelişimine önemli katkılar sağlayacaktır.